က်ဳပ္တို႔ကိုဘယ္အခ်ိန္စားမလဲ

ကဲ...  အသီးေတြစားေပးတယ္ဆိုတဲ့သေဘာက အသီးေတြ၀ယ္တယ္၊ အခြံႏႊာတယ္၊ လွီးတယ္.. ပါးစပ္ထဲ တန္းထည့္လိုက္တာပါဘဲလား။ ဒါေပမယ့္အဲေလာက္မလြယ္ကူပါဘူး။ ေငြေၾကးကုန္က်ခံ၀ယ္ယူ ထားတဲ့အသီးႏွံေတြ ဘယ္လိုစားရမလဲ၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ စားရမလဲ ဆိုတာသိဖို႔ ပိုအေရးၾကီးလွပါတယ္။

ဒါဆိုရင္ အသီးႏွံစားတာဘဲ..ဘယ္လိုစားမွ အက်ိဳးအာနိသင္ရွိမွာလဲ..???

ဘယ္လိုဘယ္ပံု အသီးေတြစားသင့္သလဲ... 

အဓိက ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အသီးေတြစားတဲ့အခါမွာ ဗိုက္ထဲမွာ ဘာအစာမွရွိမေနေစပါနဲ႔...

အစာအိမ္ေဟာင္းေလာင္း..ဆာေလာင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာစားပါ..

အစားတစ္ခုခုစားပီးမွ အသီး စားဖို႔ မစဥ္းစားပါနဲ႔...

ဒါေၾကာင့္ အသီးေတြကို ထမင္းစားပီးတဲ့အခါတို႔ အျခားအစားေသာက္စားပီးတဲ့အခ်ိန္မွာမစားမိပါေစနဲ႔။

သူငယ္ခ်င္းတို႔လဲၾကားဖူးၾကမွာပါ.. ငါကြာ..ဖရဲသီးစားပီးတိုင္း ေလအန္..တယ္၊ ဒူးရင္းသီးစားရင္ ဗိုက္ပြတယ္၊ တစ္ခိ်ဳ႕ကေတာ့ ငါဌက္ေပ်ာသီးစားပီးတိုင္းအိမ္သာေျပးခ်င္တာဘဲ...စသည္ျဖင့္ ေျပာေနၾကပါတယ္။

တစ္ကယ္ေတာ့ အသီးေတြစားလို႔ ျဖစ္လာပါတယ္ဆိုတဲ့ဆင္ေျခေတြက သူငယ္ခ်င္းတို႔၀မ္းဗိုက္ထဲမွာ အစာ အခံမရွိဘဲ.. အစာအိမ္ေဟာင္းေလာင္ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္၊ ဆာေလာင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အသီးေတြစားရင္ ဒီလို ျပသနာေတြၾကံဳေတြ႔ရေတာ့မွာမဟုတ္ပါဘူး။

ဆံပင္ျဖဴလာတာတို႔၊ ထိပ္ေျပာင္တာတို႔၊ စိတ္လႈပ္ရွားေပါက္ကြဲတာတို႔၊ မ်က္ကြင္းညိဳတာတို႔... အဲဒါေတြကို လြယ္လြယ္ေလးနဲ႔ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ၀မ္းဟာတဲ့အခ်ိန္မွာသာ အသီးေတြစားေပးပါ။

(ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာမ်ားဓေလ့..အစားေသာက္စားပီးရင္ အသီးႏွံေလးနဲ႕အခ်ိဳတည္းလိုက္ရမွ၊ အဆံုးသတ္မွာမွ အသီးကိုစားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီတစ္ေခါက္ရန္ကုန္ျပန္ေတာ့ အခ်ိဳ႕ စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ အစားေသာက္ အကုန္ပီး ျပန္ခါနီးမွာ အသီးလိုက္ပြဲေလးေတြ အလကားခ်ေပးေနပါပီ)

လိေမၼာ္သီး၊ သံပုရာသီးေလာက္ အက္စစ္ဓာတ္ (အခ်ဥ္ေပါက္) တာ မရွိေတာ့ပါဘူး၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အသီးေတြအကုန္လံုး က လူကိုယ္ခႏၱာမွာ အယ္လ္ကယ္လိုင္း (having a pH greater than 7)ဓာတ္ျဖစ္လာပါတယ္လို႔ ဒီအေၾကာင္းကို ေလ့ လာသုေတသနလုပ္တဲ့ ေဒါက္တာကေျပာပါတယ္။ 

(Alkali ဆိုမွ ဒီမွာ ေရသန္႔ဗူးေတြေရာင္းရင္ Alkali ပါတဲ့ဟာဆိုပိုေစ်းၾကီးတယ္၊ ႏွစ္ဆနီးပါၾကီးတယ္။ က်မ္းမာေရးအတြက္ေရာ ခႏၱာကိုယ္ခံအားအတြက္ အရမ္းေကာင္းတာေၾကာင့္ ကၽြန္မလည္း အခုဆို alkali ေသာက္ေရသန္႔ကိုဘဲ ေသာက္ေတာ့တယ္) 

အကယ္လို႔ အသီးေတြကိုဘယ္လိုဘယ္ပံုစားသံုးရမယ္၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာစားသင့္တယ္ဆိုတာကို နားလည္ သေဘာေပါက္ပီး လိုက္နာက်င့္သံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လူေတြရဲ႔ အလွပဆိုင္ရာလ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္၊ အသက္ရွည္ အနာမဲ့ေၾကာင္း၊ ခႏၱာ္စြမ္းအင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မွ်တာပီး ေပ်ာ္ရႊင္မႈအသက္တာ ကို အလိုလိုေနရင္း ရရွိလာ ပါလိမ့္မယ္။

အကယ္လို႔ သင္ဟာ ေဖ်ာ္ရည္တစ္ခုခုေသာက္ဖို႔ ဆႏၵရွိတယ္ဆိုရင္..  အသီးေဖ်ာ္ရည္စစ္စစ္ကိုသာေသာက္ ဖို႔ စာေရးသူကတိုက္တြန္းထားပါတယ္။ သံဗူး၊ စကၠဴဗူး၊ ပလတ္စတစ္ဗူးစတဲ့ အဆင္သင့္ေသာက္သံုးႏိုင္ဖို႔ ေရာင္းတဲ့ ေဖ်ာ္ရည္ေတြမေသာက္မိပါေစနဲ႔တဲ့။ (ခက္ေတာ့ခက္သား၊ အသီးစစ္ေဖ်ာ္ရည္ဆိုတာလဲ ကိုယ္တိုင္ လုပ္ႏိုင္အံုးမွ... အေရးေၾကာင္းေျပးလႊားေမာပန္းလို႔ ေဖ်ာ္ရည္ေသာက္ခ်င္ရင္ အလြယ္တစ္ကူ အဆင္သင့္ ဗူးနဲ႔၀ယ္ေသာက္လိုက္တာဘဲ၊ ဒီမွာေတာ့ supermarket ေတြမွာ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့အသီး လက္ညႈိးထိုးတစ္ခါ တည္း စက္နဲ႔ညွစ္ခ်ေပးပါတယ္။ ေရမေရာပါဘူး။ ေစ်းကေတာ့ျမင့္ပါတယ္) ျမန္မာမွာေတာ့ ရွိပါတယ္..

ၾကံရည္ေလ.. စစ္/မစစ္ေတာ့မသိဘူး..သူမ်ားေျပာတာေတာ့ ၾကံေခ်ာင္းေတြအခြံႏႊာပီး သၾကားရည္ထဲ ထည့္စိမ္တယ္ဆိုလား )..

ပီးေတာ့ အသီးေဖ်ာ္ရည္မွာေတာင္ အပူေပးထားတဲ့ဟာကိုမေသာက္မိပါေစနဲ႕တဲ့။

ခ်က္ထားတဲ့ အသီးေတြကိုလဲမစားပါနဲ႔တဲ့... ခ်က္လိုက္တယ္..ေၾကာ္လိုက္တဲ့အတြက္..အဟာရဘာမွ မရွိေတာ့လို႕ပါ။ (ပန္းသီးေၾကာ္လား၊ စပ်စ္သီး ခ်က္လား၊ ၾကားဖူးေပါင္)

အပူေပးခ်က္ျပဳတ္လိုက္တာက  အသီးေတြထဲမွာပါတဲ့ အဟာရေတြအကုန္လံုးေပ်ာက္ပ်က္ေစပါတယ္။

(ကၽြန္မတစ္ညေနက ဆရာလင္မယား ညေနစာေခၚေက်ြးလို႔သြားစားတယ္.. haystacks လုပ္စားတယ္..

chips ေတြအေပၚမွာ ပဲညိဳျပဳပ္ထားတာေတြတင္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးလွီးထားတာေတြထည့္၊ က်န္တာအကုန္ အသီး ေတြဘဲ..ေထာပတ္သီးလဲပါတယ္.. ခရမ္းခ်ဥ္သီးေဆာ့ခ္၊ မယိုးနီစ့္.. အဲဒါေတြအကုန္ေရာစားတာ.. အသီးရြက္ ေတြလဲပါတယ္.. ပဲနဲ႔ chips ကလြဲလို႔က်န္တာအားလံုးအစိမ္း၊ သူ႕ဇနီးက အသီးရြက္ေတြကို bleach နဲနဲထည့္ ေရ ထဲမွာ ၂မိနစ္ေလာက္စိမ္လိုက္တယ္..အဲဒါမွ ထပ္ေရေဆးပီး အစိမ္းစားရတဲ့အေၾကာင္းေျပာျပတယ္၊ အစိမ္းစားဖို႔ေတာ့မရဲလွဘူး..ေစ်းထဲမွာဘယ္ေလာက္ေတာင္ညစ္ပတ္ေနလဲ၊ ဘာေရေတြနဲ႔ ထပ္ထပ္ဖ်န္းေန လဲမသိဘူးေလ၊ supermarket မွာ၀ယ္တဲ့အရြက္ေတြေတာင္ သိပ္စိတ္ခ်ရတာမဟုတ္ဘူး၊ ကၽြန္မတို႔အတြက္ ခ်က္ျပဳတ္တာ အဆန္းမဟုတ္ေပမယ့္ အျဖဴေတြကေတာ့ အားလံုးအစိမ္းစားရတာပိုႏွစ္သက္တဲ့ပံုပါဘဲ။ ေပါင္မုန္႕ကလြဲရင္ေပါ့)။

မေန႔ကခ်စ္သူကဆူတယ္၊ အစိမ္းေတြမစားပါနဲ႔ ခ်က္ပီးမွစားပါ.... ဘာညာကြိကြ....

သူလဲအသက္ၾကီးလာတယ္ထင္တယ္ေတာ္ေတာ္ပြစိပြစိ ဆူႏိုင္လြန္းတယ္...

ကၽြန္မလဲ သူမ်ားအစိမ္းစားတာအားက်ပီး ကန္ဇြန္းဥရြက္အစိမ္းသုပ္တင္မိပါတယ္....

လာပါ၊ဆူပါ၊ လက္ယပ္ေခၚသလိုကိုျဖစ္ေနတာ..

....

အသီးတစ္လံုးအကုန္စားပစ္တာက ေဖ်ာ္ရည္ေသာက္တာထက္ပိုေကာင္းပါတယ္တဲ့။ အကယ္လို႔ ေဖ်ာ္ရည္ အျဖစ္နဲ႔ေသာက္မယ္ဆိုရင္ တစ္ငံုခ်င္းပါးစပ္ထဲထည့္ ျဖည္းျဖည္းမ်ိဳခ်ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ပါးစပ္ထဲ က တံေတြးအရည္ေတြနဲ႔ အတူေရာပီး မ်ိဳခ်တာပိုပီးအက်ိဳးအာနိသင္ရွိလို႔ပါတဲ့။

စိတ္၀င္စားရင္စမ္းၾကည့္လို႔ရတယ္... (၃)ရက္အစာေရွာင္ပီးအသီးနဲ႔ေဖ်ာ္ရည္ဘဲ စားမယ္ ေသာက္မယ္ဆိုရင္ သင့္အသားရည္နဲ႔ ခႏၱာကိုယ္ ထူးျခားေတာက္ပလာတာ အနားပတ္၀န္းက်င္ကသူငယ္ခ်င္းေတြ သတိျပဳလာ မိလိမ့္မယ္။

အသီးေတြနဲ႔အဟာရေတြအေၾကာင္းနဲနဲထပ္ေျပာျပအံုးမယ္။

ကီ၀ီသီး    -    ေသးေပမယ့္အားၾကီးတယ္.. (ပုဇြန္ဆိတ္ေလးဘယ္လိုငယ္..)  Potassium, Magnesium, vitamin E နဲ႔ အမ်င္ဓာတ္တို႔အတြက္ အေကာင္းဆံုးစားသင့္တဲ့အသီးျဖစ္ပါတယ္။ လိေမၼာ္သီး ထက္Vitamin C ႏွစ္ဆ ပိုပါတယ္။ (ကီ၀ီ ျမန္မာမွာမေတြ႔ဘူး..စိုက္ဖို႔အၾကံေပးသင့္တယ္ထင္တယ္)

ပန္းသီး    - သူကေတာ့နာမည္ၾကီးပါတယ္.. တစ္ရက္ပန္းသီးတစ္လံုးစားရင္ ေဒါက္တာ ေျပးတယ္ဆိုဘဲ.. ေျပာခ်င္တာေတာ့ ေရာဂါ ကင္းတယ္ေပါ့..  အူမၾကီးကင္ဆာ၊ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ေလျဖတ္ျခင္းေတြကို ကာကြယ္ ေပးႏိုင္တဲ့အတြက္စားသင့္ပါတယ္လို႔အၾကံျပဳထားပါတယ္။

စေတာ္ဗယ္ရီ   - ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးသဖြယ္ပါ.. ေၾကာက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါဆိုး နဲ႔ ေသြးခဲ တတ္တဲ့ေရာဂါကို အင္မတန္ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့အသီးမုိ႔စားၾကပါ။ (ျပင္ဦးလြင္ကလူေတြတယ္ကံေကာင္းပါ့)

လိေမၼာ္သီး    -  အခ်ိဳဆံုးေဆးသီးပါ... အေအးမိဖ်ားနာတဲ့အခါလိေမၼာ္ရည္မ်ားမ်ားေသာက္၊ ႏွာစီး ေခ်ာင္းဆိုးအတြက္တင္မက ေက်ာက္ကပ္ေက်ာက္တည္တာမျဖစ္ဖို႔လဲ ကာကြယ္ေပးပါတယ္..

အူမၾကီးကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္တဲ့ဆိုးက်ိဳးေတြကိုလဲ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္တဲ့။

ဖရဲသီး - ေရငတ္ေျပ ေအးျမခ်ိဳျမိန္တဲ့အသီးပါ... ဖရဲသီး ၉၂% က ေရဓာတ္ေတြခ်ည္းဘဲ။ ခႏၱာကိုယ္စြမ္း အားကိုျပန္လည္ျမွင့္တင္ေပးႏိုင္တယ္။

မကလာသိီးနဲ႔ သေဘၤာသီး   -  ဗီတာမင္ (စီ) ဓာတ္အျပည့္၀ပါ၀င္တယ္.. အျခားအသီးေတြထက္စာရင္ သူတို႔က ဗီတာမင္စီပါ၀င္မႈမွာ နံပါတ္(၁)ဘဲ။  မကလာသီးကေတာ့ အမွ်င္ဓာတ္ေတြမ်ားစြာပါ၀င္တဲ့အတြက္ ၀မ္းခ်ဳပ္တာျခင္းကိုမျဖစ္ေအာင္တားဆီးေပးပါတယ္။ မ်က္လံုးအျမင္ၾကည္လင္အားေကာင္းဖို႔အတြက္ သေဘၤာသီးကိုစားေပးဖို႔လဲမေမ့ပါနဲ႔အံုး။

အစားစားပီးပီးခ်င္းေရခဲေရေသာက္တာ - ကင္ဆာ ကိုဖိတ္ေခၚတာဘဲ...တဲ့။ ယံုမလားေတာ့မသိဘူး။ ကၽြန္မကေတာ့ ေရဆိုေအးေအးေလးဘဲေသာက္ခ်င္တာ. ထမင္းစားပီးတာျဖစ္ျဖစ္၊ ေရဆာတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္ျဖစ္ ေရေအးေအးေလးေသာက္လိုက္ရမွ... ကဲ..စားပီးပီးခ်င္းေရခဲေရေသာက္ပါပီတဲ့..

ေအးတဲ့ေရက ကၽြန္မတို႔စားလိုက္တဲ့အစာေတြထဲက အဆီေတြကို ခဲေစတယ္.. အထူးသျဖင့္ ျမန္မာထမင္းဟင္းဆို ဆီျပန္ေလးမွ... ဆိုတာေတြသတိထားေနာ္.. ထမင္းစားပီး ေရေႏြးၾကမ္းပူပူေလးနဲ႔ သာေမ်ာခ်ေပေတာ့။  ေရအေအးနဲ႔ထိေတြ႔ထားတဲ့ စားထားတဲ့အဆီေတြက ခဲပီးေတာ့ အစာေၾကခ်က္မႈ ကို ေႏွာင့္ေႏွးေစတယ္။ စားလိုက္တဲ့အစာေတြကေတာ့ အစာအိမ္က အက္စစ္နဲပထိေတြ႔ပီး အစာေၾကခ်က္ပီး အူေတြက စုပ္ယူပီးေနာက္မွာ ေရေအးေၾကာင့္ခဲေနတဲ့အဆီေတြကက်န္ခဲ့ပါတယ္။  အူလမ္းေၾကာင္းက အလြယ္တစ္ကူမစုပ္ယူႏိုင္တဲ့အတြက္ အဲဒီထဲမွာတန္းစီက်န္ခဲ့ပီး မၾကာပါဘူး... အဆီခဲအျဖစ္ေျပာင္း သြားပီး ေတာ့ ကင္ဆာျဖစ္လာႏိုင္တဲ့အတြက္... ပူေႏြးတဲ့ဟင္းရည္၊ ဒါမွမဟုတ္ ေရေႏြး ကို အစားစားပီးခ်င္းေသာက္ ေပးဖို႔ သတိေပးလိုက္ပါရေစ...

(က်မ္းမာေရးဌာနက အန္တီတစ္ေယာက္ အေ၀းကေန တစ္ကူးတစ္ကလွမ္းပို႕ေပးတဲ့စာေလးမို႔ တတ္သေလာက္ မွတ္သေလာက္ဘာသာျပန္ေပးလိုက္ပါတယ္၊ မွားတာေတြ႔လဲ ခြင့္လႊတ္၊ အဓိက က်မ္းမာေရးနဲ႕ဆိုင္တဲ့အခ်က္ေလးေတြမွတ္သားမိရင္ေက်နပ္ပါပီ။  အထူးသျဖင့္ ကၽြန္မတို႕ေတြ မွားယြင္း ေနတဲ့အစာစားပီးတိုင္းအသီးစားတတ္တဲ့အက်င့္ေလးေတြကို သတိထားဆင္ျခင္ၾကပါလို႔။

ျမန္မာလိုစာလံုးစီတာအဆင္မေျပတာရွိရင္နားလည္ေပးၾကပါ)